ظروف شیشه ای در آزمایشگاه

در آزمایشگاه ها به خاطر قابلیت شستشوی آسان، تحمل گرمایی، قابلیت استریل شدن و استحکام و شفافیت از ظروف آزمایشگاهی شیشه ای استفاده می کنند. در کل ظروف آزمایشگاهی پلاستیکی و شیشه ای از پرمصرف ترین وسایل آزمایشگاه می باشند.
پرکاربردترین ظروف شیشه ای آزمایشگاهی عبارتند از:

1-بشر شیشه ای آزمایشگاهی

یکی از پرکاربردترین ظروف شیشه ای که در آزمایشگاه ها استفاده می شود بشر می باشد. معمولا از آن برای نگهداری مایعات و پودر، مخلوط کردن و همزدن و گرم کردن مایعات مورد استفاده قرار می گیرد. این ظرف ها معمولا استوانه ای شکل و مدرج و دارای کف تخت هستند.

بشر در بخش بالای خود دارای آبریز می باشد که باعث تسهیل در ریختن مواد و مایعات و انتقال آن ها به ظرف دیگر می شود. این ظرف های شیشه ای در اندازه های گوناگون از یک میلی لیتر تا چند میلی لیتر در طراحی و ساخته شده اند.

بشر با توجه به قسمت آبریزی که برای آن درست شده است درب ندارند ولی می توان از شیشه ساعت به جای درب برای پوشاندن آن ها استفاده کرد.

همانطور که قبلا ذکر شد این ظرف ها روی جداره خود دارای درجه بندی هستند و در بشرهای مختلف این درجه بندی متفاوت است در ضمن حجم هر ظرف بر روی آن حک شده است. این ظرف آزمایشگاهی دارای ویژگی های زیادی است که عبارتند از:

-مقاومت در برابر حرارت تا یک درجه حرارتی مشخص

-مقاومت شیمیایی بالای آن ها به محلول های بازی

-مقاومت شیمیایی بالای آن ها به آب

-مقاومت شیمیایی بالای آن ها به مواد اسیدی و مواد ارگانیک

2-بورت شیشه ای آزمایشگاهی

بورت یکی دیگر از ظروف شیشه ای پرکاربرد در آزمایشگاه می باشد. این ظرف شیشه ای یکی از لوازمی است که برای اندازه گیری و برداشتن حجم مشخصی از مواد و مایعات مورد استفاده قرار می گیرد.

این ظرف از شیشه بروسیلیکات تهیه و ساخته می شود و به شکل لوله ای طراحی شده است و بدنه ی آن مدرج می باشد. در این ظرف درجه بندی به صورت برعکس است و صفر آن به جای پایین در بالای ظرف قرار گرفته است. در نوک بورت از یک شیر برای کنترل کردن جریان محلول شیمیایی و یک متوقف کننده استفاده شده است. شیر و استوانه ی متوقف کننده در این ظرف می توانند از جنس تفلون (PTFE) و یا شیشه باشند.

بورت خود دارای دو نوع می باشد که عبارتند از:

-بورت ساده شیشه ای

از این مدل ظرف برای ریختن حجم مشخصی از یک مواد یا مایع به داخل ظرف دیگر مورد استفاده قرار می گیرد. در این نوع بورت دقت اندازه گیری خیلی بالا می باشد.

-بورت اتوماتیک

این نوع بورت دارای یک مخزن هستند که به استوانه مندرج وصل شده اند و محلول و مواد از طریق این مخزن به قسمت داخلی استوانه راه می یابد. کاربرد بورت اتوماتیک برای اندازه گیری اندازه مایعات (تیتراسیون) است.

3-ارلن

این نوع شیشه پرکاربرد آزمایشگاهی به شیوه ساده و مدرج ساخته می شود. این ظرف های شیشه ای به شکل مخروط هستند و جنس آن ها شیشه بروسیلیکات می باشد که باعث می شود که در مقابل فعل و انفعالات شیمیایی و حرارت مقاوم باشند.

همانطور که ذکر شد این ظروف آزمایشگاهی دارای دو نوع ساده و مدرج هستند که از نوع مدرج آن برای مشخص کردن مقدار تقریبی مایع استفاده می شود. ولی نوع ساده آن در کارهای مختلف مانند گرم کردن مایعات، همزدن و مخلوط کردن مایعات و نگهداری آن ها استفاده می شود.

ارلن مایر دارای انواع مختلفی است که عبارتند از:

-دهانه گشاد

کاربرد آن: جداسازی و به حجم رساندن، جوشاندن مایعات

-درپیچ دار

کاربرد آن: برای کشت و نگهداری آن

-دهانه تنگ

کاربرد آن بیشتر برای تیتراسیون و تبلور مجدد و میکروبیولوژی می باشد. مزیتی که ارلن دهانه تنگ نسبت به نوع دهانه گشاد آن دارد این است که به خاطر دهانه کوچک آن جابه جایی مواد راحت صورت می گیرد.

-ارلن خلا

این نوع ارلن به نام بالن بوخنر و ارلن تخلیه نیز شناخته می شوند. این نوع ظرف شیشه ای آزمایشگاهی دارای ویژگی های زیر است:

1-مقاومت خیلی زیاد بدنه در برابر فشار بالا
2-استفاده از آن جهت تهیه بخار یا گاز و فیلتر کردن مواد
3-پیپت

این نوع ظرف شیشه ای عموما در بیولوژی، دارویی و شیمی جهت اندازه گیری و جابجایی یک حجم مایع و یا بیشتر به عنوان توزیع کننده محیط کاربرد دارد. دارای دو نوع می باشند:

1-پیپت حبابدار

دقت فوق العاده زیادی در اندازه گیری یک حجمی از محلول را به کاربر می دهد.

2-پیپت مدرج

دقت اندازه گیری در این مدل به اندازه پیپ حبابدار نمی باشد.

5-قیف شیشه ای

این قیف های آزمایشگاهی دارای مدل های گوناگونی هستند و در آزمایشگاه ها از آن ها خیلی زیاد استفاده می شود. کاربردی که این قیف ها دارند جهت جمع کردن مواد شیمیایی آزمایشگاهی داخل ظرف دیگر است.

این قیف ها عبارتند از:

1-قیف ساده

کاربرد این نوع قیف برای جابه جایی پودرهای مایع و جامد به داخل ظروف دیگر است و همچنین از آن برای ریختن مایعات در ظرف های که دارای دهانه باریک هستند استفاده می شود.

2-قیف دکانتور

کاربرد این قیف ها جهت جداسازی مایعات با چگالی گوناگون است.

3-قیف بوخنر

شکل ظاهری این قیف ها با مدل های دیگر آن متفاوت است و در قسمت بالا استوانه ای شکل می باشد. از این قیف برای خالص سازی و جداسازی مواد با به شیوه ی نیروی مکش استفاده می شود. جنس آن بیشتر چینی (پرسلان) می باشد.

4-قیف ایمهوف

برای ته نشینی مواد جامدی استفاده می شود که در مایعات وجود دارند.

6-انواع بالن

یکی از ظروف شیشه ای آزمایشگاهی که بسیار پرکاربرد است و در هر آزمایشگاهی ضروری و لازم است فلاسک یا بالن آزمایشگاهی می باشد. جنس آن ها بروسیلیکات می باشد و در اندازه های متنوع ساخته می شوند. این ظروف شیشه ای دارای یک گردن خیلی نازک در قسمت بالای خود می باشند.

انواع بالن ها عبارتند از:

1-بالن ته صاف

2-بالن ته گرد

3-بالن آزمایشگاهی چند دهانه

4-بالن کجلدال

5-بالن حجمی یا بالن ژوژه آزمایشگاهی

کاربرد آن ها جهت ساختن محلول های با میزان غلظت مشخص است.

6-استوانه مدرج

برای اندازه گیری حجم مایعات از آن استفاده می شود.

7-لوله آزمایش

از آن به عنوان یک محفظه جهت مخلوط کردن محلول های شیمیایی مایع، نگهداری آن ها، سرد کردن یا گرم کردن، انجام کشت و…استفاده می شود.

8-دسیکاتور

این ظروف آزمایشگاهی شبیه قابلمه و از جنس پریکس (شیشه نشکن) می باشند.